یک زخم باز ظاهر نامناسبی دارد در حالی که چیزی که در لایه‌های درونی آن جریان دارد ممکن است بسیار خطرناک و نامناسب‌تر باشد.تونل‌های زیر سطح پوست به این معنی است که زخم به خوبی بهبود نیافته، بافت در حال آسیب است و بدون مراقبت صحیح و مناسب، عوارض جدی‌تری نیز ممکن است اتفاق بیفتد.در ادامه این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که چرا زخم تونلی ایجاد می‌شوند، چگونه درمان شده و آیا راهی برای پیشگیری از بروز این زخم وجود دارد. همچنین این مطلب به دلیل تفصیل در دو پارت آماده سازی شده است، توصیه می شود برای درک بهتر مطلب قسمت دوم را نیز مطالعه بفرمائید.
زخم تونلی چیست؟
زخم تونلی زخمی است که پیشروی دارد و مجراهایی در زیر سطح پوست ایجاد می‌کند. این تونل‌ها می‌توانند در زمانی کوتاه یا بلندمدت ایجاد شوند، کم عمق یا عمیق باشند و مسیر پیچیده‌ای را در زیر پوست ایجاد کنند. این تونل‌زنی می‌تواند در مرحله 3 و 4 زخم فشاری اتفاق بیفتد.
یک زخم تونلی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
ممکن است بیمار زخمی داشته باشید که به نظر برسد فقط سطح پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما اگر درمان مناسبی اعمال نشود، می‌تواند به زخم تونلی تبدیل شود. همچنین، تونل‌ها همیشه به سادگی قابل مشاهده نیستند، بنابراین بررسی همه‌ی انواع زخم و بخش‌های مختلف آن در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد.
مطالعه وبلاگ تخصصی “ارزیابی زخم تونلی ، آندرماین و سینوسی” می‌تواند در تشخیص بهتر شما کمک کند در مواردی مثل اینکه آیا یک زخم از نوع زخم تونلی است یا خیر، طول و عمق آن‌ها چقدر است و میزان و جهت پیشروی آن مشخص می‌شود. موارد کمک کننده در این زمینه در این مقاله توضیح داده شده است .
زخم تونلی نیاز به درمان دقیق دارند تا از عمیق‌تر شدن و تشکیل تونل‌های جدید جلوگیری شود. در غیر این صورت، بافت بیشتری از بین رفته و عفونت گسترش می‌یابد و منجر به بروز عوارض بیشتری می‌شود. این زخم‌ها در مواردی می‌توانند تهدید بزرگی برای سلامتی باشند بنابراین بیمار باید تا زمان بهبودی کامل تحت نظر و مراقبت تخصصی باشد.
چه مواردی می‌تواند منجر به ایجاد زخم تونلی شوند؟
عوامل مختلفی ممکن است در شکل‌گیری زخم تونلی تاثیرگذار باشند. همچنین شرایطی وجود دارد که می‌تواند بیمار را بیشتر مستعد ابتلا به این زخم قرار دهد.
هنگامی که زخم برای مدت طولانی دچار التهاب باشد، احتمال تونل زدن افزایش می‌یابد. عوامل دیگری که ممکن است باعث کاهش سرعت روند بهبودی بیمار شوند عبارتند از:
درمان متوقف شده
- سبک زندگی نامناسب و بدون تحرک
2. قرار دادن جسم سنگین یا فشار روی زخم
3. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، که می‌توانند سنتز پروتئین و انقباض زخم را متوقف کنند
4. سیگار کشیدن
5. کورتیکواستروئیدها، که می‌توانند تشکیل کلاژن را کاهش دهند
6. شیمی درمانی یا داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
شرایطی که می‌تواند روند بهبودی را با تعویق مواجه کند عبارتند از:
- دیابت
2. سوء تغذیه
3. سیستم ایمنی سرکوب شده
4. روماتیسم مفصلی
5. چاقی
6. کمبود روی
7. نارسایی وریدی
8. مصرف الکل
9. سن بالا
عفونت
هنگامی که یک زخم دچار عفونت می‌شود، می‌تواند بافت را از بین ببرد. عواملی که ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند عبارتند از:
1- استفاده طولانی مدت از آنتی‌بیوتیک‌ها، که ممکن است منجر به عفونت‌های ثانویه و مقاوم به آنتی‌بیوتیک شود.
2- مراقبت نادرست از زخم.
3- دیابتی که ممکن است باعث آسیب عصبی و اختلال در جریان خون شود.
اعمال فشار
نیروهای در راستای متضاد یکدیگر و اعمال فشار در محل برخورد لایه‌های بافت روی زخم می‌تواند باعث جدا شدن و تونل‌زدن زخم شود.
پانسمان زخم
پانسمان صحیح زخم نیاز به معاینه دقیق دارد. پانسمان بیش از حد می‌تواند منجر به خشکی زخم شده و بافت را تخریب کند. پانسمان خیلی کم نیز ممکن است به اندازه کافی جذب نشود. بنابراین پانسمان باید به طور دقیق و منظم مورد بررسی قرار گیرد.
کیست پیلونیدال
بروز این کیست‌ها در چین باسن (natal cleft) نسبتاً رایج بوده و ممکن است یک بار اتفاق افتاده یا مکررا ظاهر شوند. کیست‌های پیلونیدال درمان نشده نیز ممکن است منجر به ایجاد زخم تونلی شوند. مردان بیشتر از زنان به این کیست مبتلا می‌شوند و بین سنین بلوغ تا 40 سالگی ایجاد می‌شوند. سایر عوامل خطر عبارتند از نشستن زیاد، اضافه وزن یا داشتن موهای ضخیم بدن.
هیدرادنیت چرکی (Hidradenitis Suppurativa)
هیدرادنیت چرکی یک عارضه‌ی پوستی است که در آن توده‌های کوچکی در زیر پوست ایجاد می‌شود، مخصوصا در نواحی که پوست به هم ساییده می‌شود، مانند زیر بغل و باسن. تونل‌ها می‌توانند در زیر این توده‌ها ایجاد شوند. علت دقیق این عارضه مشخص نیست، اما ممکن است مربوط به هورمون‌ها، ژنتیک و مشکلات سیستم ایمنی باشد، این مورد در زنان شایع‌تر از مردان بوده و در افراد 18 تا 29 ساله ظاهر می‌شود.
Sources
All About Tunneling Wounds and Their Treatment.www.healthline.com/health/tunneling-wound.